Balance 2017: de novo, por cuarto ano consecutivo, ascenso de visitas ao Museo Etnolúdico de Galicia (Melga) de Ponteceso

O 2017 supuxo unha nova fazaña para o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA), situado no concello de Ponteceso. Tras catro anos de asumir a Fundación Ricardo Pérez e Verdes a súa xestión, este museo na Costa da Morte, converteuse na segunda estrela do municipio como un recurso educativo e turístico, sen esquecer, a consideración que nos merece a “Estrela Michelin” que é a Fundación Eduardo Pondal, referente mundial da cultura galega.

O MELGA pecha o ano con 8.790 visitantes o que supón unhas 1.860 persoas mais que o ano pasado, sendo, leste un ano excepcional e sorprendente para a nosa entidade. Mais dun 15,65 % de público visitou o museo do xogo e o deporte, con respecto ao ano precedente de 2016, o que é sen dúbida unha importante conquista que sitúa ao MELGA como un produto cultural estratéxico para a comarca bergantiñán coruñesa, sabendo que a nosa institución é privada e os museos da zona son todos con carácter de protección, apoio e rexidos polas institucións públicas galegas (Concellos, Deputacións, Xunta de Galicia).

Visitantes de toda procedencia e nacionalidades achegáronse ao MELGA para descubrir a súa historia social, os seus valores culturais e patrimoniais do pobo galego, a través das mais de 4.000 pezas que se exhiben nas súas vitrinas. Desde todas as zonas de Galicia (na súa maioría da provincia da Coruña, pero tamén das provincias de Lugo, Pontevedra e Ourense respectivamente), viñeron ata Ponteceso para admirar, sorpresivamente, o único museo lúdico de Galicia e do mundo, con esta temática. Tamén visitantes doutras comunidades españolas como: Madrid, Cataluña, Asturias, Andalucía, Vascongadas e Castela e León sumáronse ao total de visitantes. Visitantes estranxeiros, que coas súas familias e autocaravanas, chegaron ao MELGA desde Francia, Alemaña, Reino Unido, Italia, Dinamarca e sobre todo da veciña Portugal. Tamén o turismo de proximidade tivo unha importancia fundamental nas épocas de tempada baixa para o museo, pero en cambio tempada alta de turismo foráneo, nas datas de Semana Santa, Verán e Nadal.

Foron 66 os grupos que realizaron a visita guiada (53 o ano anterior) é dicir un 11,78 % mais, das poboacións seguintes: (só citamos aquelas poboacións que asisten por primeira vez ao recinto museístico, xa que moitos centros repiten por segunda, terceira e cuarta vez ): Dumbría, Corcubión; Carnota; Bembibre; Ponche do Porto; Pontes de García Rodríguez; Friol; Vilalba; Rois; Villargacía de Arousa; Meaño; Ribeira; Carballino; Culleredo e Corme-Ponteceso.

En definitiva, os grupos que realizaron unha visita guiada ao MELGA nesta tempada foron 92 en total (73 ano 2016) un 12,60 %, a saber: 5 Facultades Universitarias: 2 da Coruña (Ciencias do Deporte e a Educación Física e UNED Senior); 1 da Facultade do Profesorado de Lugo e 2 da Facultade de Pedagoxía de Santiago de Compostela e CIFP.Compostela; 6 Campamentos Urbanos: 2 de Carballo, 2 Val Inclán da Coruña,1 de Laracha e outro de Arteixo ; 4 Campus Deportivos: 1 da Coruña, 1 de Lugo e 2 de Carballo; 1 Grupo con Disfuncións; 4 Asociacións: Santiago de Compostela (2), Paso Miudo de Lugo e Sendereismo A Coruña; 3 Museos: 2 da Coruña ( Arqueolóxico, Amigos dos Museos) e 1 do Castro de Viladonga (Lugo) e 3 Concellerías de Cultura e Turismo de Oleiros, Coristanco, Arteixo-Laracha e Pontedeume e persoas particulares que realizaron a súa visita pola súa conta. Cunha pinza de participación entre 30 e 250 compoñentes en cada sesión programada e tomando como termo medio unhas 80 persoas por grupo, temos un total de 7,360 alumnos/ as e profesores/ as que nos acompañaron. Se a isto sumamos os 1.250 membros dos grupos contabilizados como non colexiais, a cifra global aproximaríase aos 9.000 participantes, concretamente 8.790 visitantes. Rotas de novo as estatísticas! Como podemos supoñer, é para estar satisfeitos e enormemente orgullosos do apoio e interese que esperta en moitas persoas este centro museístico interactivo da cultura galega e do mundo, sito no Concello de Ponteceso.

Non sabemos se isto será o teito, despois de catro anos consecutivos batendo record, pero se esta é a progresión levada ata o momento, o MELGA promete un futuro moi esperanzador, ilusionante e halagüeño, en grao ascendente, para a dinamización do Concello de Ponteceso e de toda Galicia.

Pero non todo é positivo. Como parte negativa nesta sección da asistencia masiva (todo hai que dicilo) debemos reflectir a ausencia de participación que notamos, cos grupos de persoas maiores (Xeriátricos e Centros de Día) que non gozamos de ningún este ano (igual ao ano anterior) e de grupos especiais con disfuncións, que soamente recibimos a un só, como no 2016. Sen dúbida, seguimos estudando o tema e propuxémonos a buscar as solucións para este ano entrante, pois como é de supoñer, ditas poboacións son prioritarias para nós polo seu carácter social e emocional. Queremos destacar neste apartado, que este ano foi moi solicitadas as visitas guiadas para grupos de pouca idade ( 3 a 5 anos), aumentando un 100 % a demanda con respecto ao ano 2016. Debemos sumar a esta situación de asistencias ao museo, as persoas privadas que nos visitan en períodos vacacionais ou festivos, que podemos considerar que son inmensamente mellorables, aínda que cuadriplicamos o número de asistentes. Sinalar que non foron máis de trescentas persoas que fixeron a súa visita de forma particular e familiar, aínda que algúns nos comunicaron que facendo as dúas visitas, unha privada e outra guiada, preferían realizar a segunda por ser máis instructiva, entretida, práctica, extensa e ilustrada. Cremos que esta situación anómala débase a que na nosa sociedade non existe aínda unha “cultura museística” moi desenvolvida. Pero, sen dúbida esta circunstancia, así o constatamos, hai unha mellora importante, aínda que cremos que é moi difícil a situación, pola localización do museo (pouca poboación que visita Ponteceso ao non ser turística) e porque os visitantes prefiren a visita guiada.

No apartado de representación da nosa Fundación e o MELGA en Galicia, España e no mundo, debemos destacar a nosa presenza nos seguintes lugares: en Portugal na Guarda , Celorio dá Beira, Vagos e Esposende; en Italia en Verona ( TOCATÍ); en España en Madrid, Aranda de Douro (Burgos), Santander, Palma de Mallorca (Asemblea Europea de Xogos e Deportes Tradicionais) e en Galicia en Santiago de Compostela, Cabana de Bergantiños, A Coruña, Narón, Sada, Pontedeume, Arteixo, Laracha ,Cambre e Ponteceso. Nesta mesma sección incluímos as dúas visitas á Secretaría Xeral para ou Deporte, e Xerencia do Deporte Galego, dirección do Museo Pedagóxico de Galicia, Concellería de Cultura da Xunta de Galicia, Consellería de Educación da Xunta de Galicia, Consello de Cultura Galega, Real Academia Galega, dirección do Museo de Belas Artes da Coruña, alcaldía do Concello de Abegondo, alcaldía do concello da Laracha, dirección dos CIM da Laracha e Arteixo. Tamén neste capítulo englobamos, aquelas “voces” dos nosos membros institucionais, que a través de entrevistas, programas televisivos e vídeos promocionais, deron a coñecer as nosas actividades anuais en ocasións puntuais, a saber: Radio Voz (2); Radio Galega (2), Radio Euskadi, TVG “A Revista”, TVG “Galicia Viva”; TVG. “LUAR”, Antena 3, Tele 5, rolda de prensa presentación de Base de Datos do Patrimonio Lúdico Galego; Rolda de prensa presentación logo da Entidade do Patrimonio Lúdico de Galicia, etc.; sesión fotográfica para unha exposición histórica sobre bicicletas e traxes antigos, artigos en prensa escrita, prólogo do libro “Xogos cooperativos con trompos, peonzas e perinolas e outras actividades co xoguete que vira”, relatorios ou conferencias sobre o MELGA.

E finalmente, incorporamos ao positivo balance de 2017 dous das estrela do noso traballo práxico, despois da estrela “real” que son as visitas guiadas ao museo, estamos a referirnos ás actividades monográficas e aos grandes Festivais estacionais que levaron a efecto fose e dentro das instalacións do MELGA. Así, en canto aos Festivais de Xogos e Deportes Tradicionais ou Históricos, en xeral e galegos en particular, que contaron coa nosa presenza este ano, destacamos: “Xogos históricos exipcios”, Festiletras-O Couto, IAR Os Castros-A Coruña, IES.Urbano Lugris-Malpica, IES. Alfonso X Ou Sabio-Cambre, Festival Instituto da Muller-CIM. Arteixo-Laracha, Festival en Aranda de Douro (Burgos), Festival Escolar de Xogos e Deportes Tradicionais en Narón (Ferrol), Lagarada Garda (Portugal) e Festival de Xogos e Deportes Tradicionais Galegos no Colexio Internacional Eiris (A Coruña). Podemos contabilizar que máis de 6.000 persoas, de todas as idades, pasaron polos nosos festivais en lugares tan dispares como en atrios de igrexas, eras ou prados veciñais, centros comerciais, patios de colexios, polideportivos, prazas, etc.

E como broche final do Balance-2017, destacamos as 18 actividades monográficas que levamos a cabo, realizando torneos, campionatos, retos ou desafíos nos campos de xogo (interior e exterior) do Centro Cultural do Concello de Ponteceso, cunha participación importante aínda que, todo hai que dicilo, non como nós desexásemos, abrigo nalgunhas ocasións no número de concursantes, onde puideron poñer a proba as habilidades e condicións físico-deportivas de todos os veciños pontecesanos e todas aquelas persoas interesadas nos devanditos eventos. Sobresaíron: IV Xogolarpeirada, V Torneo de Parchis, Sete e media e Tute, III Aberto de Billa-Ponteceso, IV Ruta de Bicicletas Clásicas Ponteceso, IV Exposición de Bicicletas Clásicas Ponteceso, IV Baixada de carretas, carros e carrilanas, V Aberto de Billa, Ruta de Bicicletas Clásicas na Feira Modernista de Sada (A Coruña), IV Campionato de Tirabalas, V Festipopeóns, Ruta de bicicletas en Pontedeume, Ruta de bicicletas nocturna en Esposende (Portugal), V Exposición “Ou mundo xira e Xira” e “ Peonzas, trompos, perinolas e perindolas do mundo”, “As peonzas e as Belas Artes”, Exposición “Xogos no pasado antigo: desde a Prehistoria ata Roma” no Colexio Internacional Eirís da Coruña. Entre espectadores e participantes o número mínimo alcanzado neste apartado supera as 2.600 persoas (Só no Colexio Internacional Eirís, pasaron mais de 1.000 persoas entre alumnado e familias acompañantes)

En resumo, un balance moi positivo este 2017 superando con moito as expectativas que nos propoñiamos, pois estabamos seguros, que non seriamos capaces de superar os datos inmellorables do ano anterior. Erro maiúsculo, pois nos parece que imos “in crescendo” cada día, pero aínda, porque non imos desexar máis e moito máis, nalgúns dos apartados descritos, porque existe aínda moita marxe para iso.

Esperamos fervientemente, que o recente 2018 sexa aínda moito mellor, pois cremos sinceramente que as aproximadamente 17.690 persoas, que estiveron ao noso lado nalgún momento dos días planificados, sexan superadas amplamente. Desexamos superarnos día a día e bater con fartura as nosas expectativas. Seguro que o ano entrante imos conseguir entre todos! Grazas polo inmenso apoio! Venturoso ano lúdico 2018! Non deixedes de visitar o MELGA este ano, esperámosvos en Ponteceso!