Balance do ano 2024 da Fundación Ricardo Pérez y Verdes e o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA)

Acabamos de finalizar o ano 2024, e o noso desexo é realizar un balance anual do mesmo e o que supuxo para o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA) e para a Fundación Ricardo Pérez e Verdes todo este exercicio museístico. Podemos considerar que marcamos outro novo jalón, ao alcanzar un número destacable de visitantes e actividades realizadas, que podemos cualificar de sobresalientes e extraordinarias, batendo o RECORD de actividades e visitantes, aínda contando con algúns problemas estruturais que durante todo o ano sufrimos e que iremos desmenuzando nas seguintes liñas da información presente.

Os dous fitos remarcables deste ano 2024 que desexamos remarcar son en primeiro lugar, o sumar un ano máis do noso labor, xa que cumprimos o XI ANIVERDARIO da posta en marcha do noso museo (27 de setembro de 2013) e en segundo lugar a realización de todos os actos que deixaron de realizarse o ano anterior 2023, ao non podelo levar a cabo, en honra a ese laboriosos dez anos da nosa asistencia.

Podemos dicir que o MELGA protagonizou a nivel estatístico, un do ano máis destacados, sen chegar aínda a cotas das que nós pretendiamos. Con estas circunstancias, podemos comentar que o 2024 tivo dúas etapas moi diferenciadas: a PRIMEIRA ETAPA (Horario de Inverno) que corresponde desde o 1 de xaneiro ata o 15 de xuño, dividida en 2 fases (01 xaneiro ao 09 de abril e 10 de abril ao 15 de xuño) e a SEGUNDA ETAPA (Horario de verán) que vai desde o 16 de xuño ata o 31 de decembro, subdividida tamén en dúas fases (do 16 de xuño ao 15 de setembro e do 16 de setembro ao 31 de decembro.

 

Primeira Etapa. Horario de Inverno (01/01 a 15/06)

Primeira fase (01 de xaneiro ao 31 de marzo)

Na súa primeira fase que vai do día 1 do mes de xaneiro ata o 31 de marzo, foi inferior aos anos anteriores, pois sabemos, que os meses de xaneiro, febreiro e marzo son meses inhábiles, debido ao comezo do curso e despois das vacacións estivais, pero se a isto temos que engadirlle, que por motivos de saúde do noso director Ricardo Pérez e Verdes, debido a unha intervención cirúrxica, estivo ausente do museo por un período de recuperación importante, a participación foi medianamente aceptable. Durante este período visitáronnos NOVE centros docentes: IES. Eduardo Pondal de Ponteceso; IES Félix Muriel de Rianxo; CEIP. Eduardo Pondal de Ponteceso; CEIP: Monterroso de Lugo; Escola Infantil Vagalume de Arteixo; CEIP. Fogar de Carballo; CEIP. As Revoltas de Cabana de Bergantiños e Centro Fillas de Cristo Rey da Coruña. Contamos con 1 visita guiada especial como a de Natalia Fernández para realizar o seu traballo de Fin de Carrera sobre as actividades do MELGA. En total foron, entre docentes e discentes, uns 500 visitantes aproximadamente.

Ademais estivemos presentes nas 10 seguintes actividades: 3 conferencias on-line do Observatorio do Patrimonio Lúdico de Galicia; Reunión concello da Coruña coa súa alcaldesa Inés Rey e Antonio Alfeirán secretario de Presidencia; Intercambio co MAHI (Museo de Historia do Automóbil) en Arteixo; Reuníón con AGAXEDE (Asociación de Xestores Deportivos) de Galicia; fomos entrevistados 2 veces en RadioVoz , en Radio Melide, unha colaboración no programa de TVG Quen anda aí? e unha entrevista-enquisa para o Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. Finalmente realizamos 1 Festival de Xogos e Deportes Tradicionais Galegos no club Salgüeiro de Paderne-Betanzos (A Coruña), na que participaron nas mesmas máis de 250 persoas. Contabilizamos a nosa presenza nas 19 actividades programadas, cun monto total próximo ás 750 persoas. Para finalizar este período de Inverno, marcamos na axenda a Semana Santa (28 ao 31/03), pois é sempre un gran aliciente para os nosos visitantes particulares ou por libre, nesta ocasión, debido sen dúbida, a un tempo borrascoso e a falta de persoal en días laborables, vímonos minguados en canto á asistencia de persoas, aínda que superamos con fartura as 140 (142) no devandito período, obtendo un 25% de ascenso con respecto ao ano anterior.

A procedencia dos visitantes na súa maioría eran da provincia da Coruña: Ponteceso, Arteixo, Carballo, Laracha, Coristanco, Ferrol, Santiago, Ortigueira, Cambre, Oleiros, A Coruña, Ceé, Cabana, Rianxo e Laxe. Da provincia de Lugo (Monterroso) e ningún representante neste período de Pontevedra e Ourense. Doutras comunidades: Madrid, Asturias, Estremadura, Gran Canarias e Castela e León. Ningún visitante doutros países do mundo.

Pero sen dúbida, o feito máis destacado deste período de inicio de ano 24, foi a estancia de Ricardo Pérez e Verdes e Lola Roel presidente e vicepresidenta da Fundación, no seu período vacacional, no país suramericano do Perú, para estudar “in situ” a cultura incaica en varias cidades do país (Cuzco, Lima, Paracas, as illas Ballesta, Naza, Arequipa, o lago Titicaca, Puno, Cuzco, o Val Sacro e o Machi-Picchu. En cada zona visitada tratábase, por suposto, en profundar nas culturas máis antigas, chamadas pre-incaicas, como as famosas Moche, Vicús, Chimú, Huari, Chavín e Tiahuanaco, ademais da cultura Inca en xeral, todas elas situadas ás cidades citadas), en todo o referente aos xogos e deportes tradicionais e á adquisición dos mesmos, prol tamén para conectar e realizar contactos coas institucións museísticas peruanos e por descontado, ampliar os nosos fondos museísticos, adquirindo xogos e xoguetes do devandito país, para a súa posterior exposición nas nosas vitrinas do recinto museístico. Non cabe dúbida que en todos os momentos da nosa estancia na devandita terra, a información dada a todos os peruanos e non peruanos (brasileros, mejicanos, xaponeses, americanos, colombianos, #etc…) a través dos folletos das nosas entidades (por suposto tamén do noso Ponteceso), foron repartidos a todas aquelas persoas, que compartían as mesmas inquietudes que nós (profesores, persoal de hoteis, guías, directores e empregados dos museos, participantes en excursións etc.)/ etc.). Quero sinalar que curiosamente debese levar moitos máis xa que ao final non tivemos suficientes e iso que a cantidade superaba os 100 dípticos.

En referencia ao apartado de adquisicións destacamos as seguintes: quenas, pututos, ludo, bonecas, frautas, buxainas, baleros, ocarinas, ioió, pitos chifres, chasqui, petecas en canto á cultura peruana e un caballito de cartón-pedra fabricado en Terrasa (Cataluña) sobre 1935-40. Preto de 30 pezas e xoguetes adquiridos e ningunha doazón neste período.

Resumindo: Foron 20 actividades das cales 9 foron visitas guiadas (500 persoas), 1 festivais de xogos tradicionais (250 persoas) e visitas por libre (142). TOTAL DE VISITANTES: 500 + 250 + 142 = 892 PERSOAS

 

Segunda fase (01 de abril ao 15 de xuño)

Na súa segunda fase deste período, a que vai desde o día 1 de abril ata o 15 de xuño, será sen dúbida o mollar da nosa forza, tanto en visitas guiadas, visitas por libre e as diferentes actividades programadas, que foron moitas, diversas e constantes, aínda que sendo co déficit de non contar con persoal para as sesións laborables, pois alcanzamos 49 actividades en xeral. Destas xornadas temos que destacar as 23 visitas guiadas docentes seguintes: CEIP. Mar de Fora de Finisterre; (2) EFA A Cancela de Pontevedra; (2) Forum Metropolitano da Coruña; Centro Civico Ágora da Coruña; EEI. Barrionovo de  Pastoriza-Arteixo; Facultade de Ciencias da Educación e o Deporte de Pontevedra; CEIP. Público Vite de Santaigo de Compostela; CEIP. Villa de Cee; CPI. Disvos de Santiago de Compostela; CEIP: Plurilingue Barrie da Maza de Santa Comba; CEIP. Daría González García de Pontevedra; CEIP. Sofía Casanova de Culleredo a Coruña; (3) Jesuitinas da Coruña; IES. Rego de Trabe de Culleredo; CFR San José de Pontedeume; CEIP. Ramón da Sagra da Coruña; CEM S.COOP.GAL de Educación Ambiental de Oleiros; CEIP. Vilas Alborada de Santiago de Compostela; CEIP. María Barbeiro da Coruña; CEIP: Plurilingue Sofía Casanova de Vilaboa-Culleredo.

Ademais, por primeira vez, tivemos 5 visitas guiadas con persoas agrupadas de diferentes localidades: 2 no Día das Letras Galegas, outras 2 no Día Mundial dos Museos e unha en Día do Traballo. Tampouco estivemos moi satisfeitos pola asistencia de visitantes nos tres grandes conmemoracións, xa que a asistencia nas tres xornadas, aínda sendo gratuítas e libres, non superamos as 100 persoas. Realizamos unha visita guiada moi especial cos alcaldes do programa turístico “Os fogóns do Allones” de Carballo, Coristanco, Cabana, A Laracha e Ponteceso.

Entre outras actividades: 3 entrevista radiofónicas: (Radio Nordés-Cadea SER e (2) en Radio-Voz.; 2 reunións do Observatorio do Patrimonio Lúdico de Gallego en formato on-line; presentación do libro “Bases Teatrais en Galicia. Unha achega de fontes, Fundamentos e feitos (1952-1975) en Ferrol”; Homenaxe aos xogadores do club Futbol Ponteceso no seu LX aniversario e 2 reunións coa Secretaría Xeral para o Deporte e 2 reunións da SITEC-CEMAT sistema de calidade turística en destino da Costa da Morte. Total 11 actividades.

Co título de X ANIVERSARIO realizáronse as actividades seguintes: I Festival de xogos tradicionais de taboleiro do mundo na XXIX Carrera Alternativa de María Pita na Coruña; I Festival de Xogos e Deportes para os avós/as en Monte Alto da Coruña, XV Aberto de Billa Ponteceso; I Festival de Xogos e Deportes tradicionais Parque Europa da Coruña, I Festival de Xogos Tradicionais Galegos na Cáritas Parroquial de N.S. do Carmen da Coruña.

Sobre as adquisicións neste período corresponden a 64 pezas : trens en miniatura, buxainas, baleros, xogos de taboleiro diversos, raquetas de tenis, pistolas de xoguete, coches miniatura, figura de barro xogador de petanca e buxaina, bonecas de plástico, xoguetes hojalata, barquilleros, #etc… En canto a doazóns tivemos a entrega dunha camiseta olímpica da piragüista galega Teresa Portela.

Debido á falta de persoal, o presidente da Fundación e director do Museo, despois da correspondente aprobación do Padroado, decidiuse unanimemente, que a partir do 1 de abril-24, contrataríase, cun gran esforzo económico, unha técnico para todas as fins de semana e festivos e este cargo recaeu na profesora Vanessa Casais.

RESUMO: Foron 49 actividades, 34 visitas guiadas (1.600 persoas), outros grupos (100 persoas), visitas por libre (254 persoas), 4 Festival de xogos 630 persoas) e un concurso de Billa (100 persoas). TOTAL VISITANTES: 1600 + 100 + 254 + 100 = 2.054 persoas.

 

Segunda Etapa. Horario de Verán (16/06 a 31/12)

A segunda etapa (16 de xuño ao 31 de decembro) podémola seccionar tamén como observamos na primeira etapa, en dous apartados moi diferentes e antagónicas cada unha delas: unha que vai desde o 16 de xuño ao 15 de setembro a outra que vai desde o 16 de setembro ata o 31 de decembro.

Primeira fase (16 xuño ao 15 setembro)

Na primeira fase, de 16 xuño a 15 de setembro, continuaron ampliándose as visitas guiadas, aínda que cunha condición, problema insalvable como o ano anterior, que seguiron clausuradas as visitas particulares, de luns a venres, por falta de persoal no Centro Cultural, cun gran prexuízo para as nosas entidades e posibles visitantes. O museo finalmente, da man do noso director Ricardo Pérez e Verdes, abriu exclusivamente todas as fins de semana e festivos do devandito período, ademais das visitas guiadas de todos os centros escolares ou asociacións que o demandaban e tiñan reservadas as datas correspondentes. A pesar deste gran inconveniente, as actividades continuaron realizándose chegando a un global de 27 na súa totalidade.

O Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA), durante este período estival, recibiu 13 visitas guiadas, dos seguintes grupos: Ceip. Ramón da Sagra (A Coruña); Ceip. Villa de Cee (A Coruña); Ceip. Disvos Rois (Santiago de Compostela); Colexio Privado Jesuitinas I (A Coruña); Colexio Privado Jesuitinas II (A Coruña); Ceip.Plurilingüe Barrié de la Maza Santa Comba ( A Coruña); CEIP. Daria González (Pontevedra); CEIP. Sofía Casanova (A Coruña); IES. Rego dá Trabe Culleredo (A Coruña); CFR. San José Pontedeume (A Coruña); CEIP.. María Barbeito (A Coruña); CEIP. Bembibre Val do Dubra (A Coruña); ANPA Ou Estanque Corvillón (Pontevedra) e Área Persoas Maiores Cruz Vermella A Coruña (único grupo de persoas maiores deste ano-24, de momento). En referencia aos Campamentos ou Campus deportivos de Verán (urbanos ou rurais) recibimos: ao Campus Alalá de Cabana de Bergantiños (A Coruña) (4); Campus Sociedade Cooperativa Galega de Educación Ambiental de Oleiros (A Coruña); Campus Concello de Betanzos (A Coruña); Campus Xunta de Galicia (Santiago Compostela); Campus Furancho Deportivo do concello de Vimianzo (A Coruña) e Campus Fundación Eduardo Pondal Ponteceso (A Coruña). Ademais participaron de visitas guiadas a Escola de Monitores de Tempo Libre (COLAXE) de Laxe (A Coruña); Asociación de Pais e Nais de Carballo (A Coruña); Día de Ascensión (Carballo-A Coruña), Área de Persoas Maiores da Cruz Vermella da Coruña e Día dá Patria Galega. En total foron 27 grupos en visita guiada cunha participación de 1.300 persoas.

Como nota destacada temos que informar que o día 29 de xuño, bateuse o record do museo, co grupo da área de Persoas Maiores da Cruz vermella Española da Coruña, ao contar entre os seus compoñentes a persoa de maior idade que nos visitou, nestes 11 anos de existencia, as felicitacións foron para o coruñés don JESÚS con 99 anos de idade, pois JESUSA da parroquia de Anllóns, conseguía no ano 2014 a marca oficial de 94 anos de idade e o home de maior idade MANUEL de Vimianzo con 87 anos.

Entre os visitantes ao Melga destacamos a presenza de personaxes ilustres (5 en total), que nos visitaron neste período e que asinaron no Libro do Ouro do museo, destacan os seguintes: Teresa Lafragua coleccionista de beléns de todo o mundo e Xabier Santxontena director do Taller-Museo Santxontena de #Álava; o coleccionista de xoguetes de hojalata Jesús Tarazona e Vicky Fernández de Santa Pola (Alacante); o olímpico coruñés de esgrima Ramiro Bravo e a súa esposa Eva Alcaide asesora deportiva da Universidade Complutense de Madrid; o asturiano Andrés Alonso coleccionista de trens en miniatura e finalmente o matrimonio formado por Ana Cabrera e Eduardo Muñiz coleccionista de bonecas do século XIX e XX e conservador do Museo Nacional de Punta do Leste-Maldonado respectivamente. En total foron 31 grupos en visitas guiadas neste período, cunha asistencia aproximada de 1.340 persoas que nos visitaron en grupos docentes e especiais.

Por parte da presenza galega en visitas por libre as súas procedencias foron as seguintes localidades: A Coruña (21), Lugo (5), Pontevedra (8), Ourense (3), Cambados, Ferrol, Cambre, Coristanco, Santa Comba, Ponteceso (2), Santiago (10), Cabana de Bergantiños (5), Carballo (11), Arzúa, Malpica (2), Arteixo, Laracha, Salceda de Caselas, Oleiros (9) e Vigo (2). En total foron 87 grupos de Galicia que nos visitaron pola súa conta, que contabilizaron 310 persoas, sendo a cidade da Coruña cos máximos asistentes e por descontado a provincia coruñesa seguida de Pontevedra con 9 grupos familiares ou individuais.

En canto a outras comunidades españolas as rexións presentes foron de Madrid (16), Castela e León (4), Asturias (5), Aragón, Cataluña (2), Navarra, Valencia (2), Estremadura (2), Murcia, Cantabria (2) e Melilla. Como sempre o record establéceo, ano tras ano, a comunidade de Madrid con 16 participacións, seguido por Asturias e o terceiro lugar Castela e León. Un total de 37 grupos asistentes ao museo, aproximadamente sobre 175 persoas, moitos menos dun ano normal, cando estabamos abertos de luns a venres: Polo xeral, esta franxa estatisticamente atópase a maioría dos visitantes.

A participación estranxeira, este verán foi inferior ao ano anterior, pois só recibimos visitantes dos países seguintes: Xordania (Azraq); Arxentina (Buenos Aires e Mendoza); Portugal (Braga), Ukrania (Jarkov) e Uruguai (Punta do Leste) e Filipinas (Manila). Foron soamente 7 as representacións a nivel internacional, 25 persoas en total, moito menos que o ano anterior.

Dos catorce (14) fins de semanas (28 días) e dous (2) festivos, que durou a tempada de verán, foi moi considerable a participación cidadá, libre ou pola súa conta, moi posiblemente podámola considerar de excepcional. En total foron 30 días que estivemos abertos, de 93 posibles e foron 63 as xornadas que nos atopamos con portas pechadas.

Entre outras actividades destacadas, como todos os veráns, temos os 5 Festivais de Xogos e Deportes Tradicionais ou de Época, destacando o realizado no Ceip. Sacra Familia (A Coruña); Festival Centro Cívico de Monte Alto (A Coruña); Olimpíadas Rurais de Friol de Lugo; Festival de Xogos e Deportes Tradicionais en Caritas Parroquial N. S. do Carmen (A Coruña) e o clásico do Castrillón (A Coruña) con motivo das Festas de María Pita e Festa nos Barrios coa Asociación de Veciños IAR (Urbanización SOTO).

Finalmente debemos comentar que este ano, debido ao intenso traballo, algúns dos Festivais solicitados, tivemos que renunciar a eles, sobre todo o Festival Histórico de Xogos e Deportes na Idade Media (Noites do Medievo) en Riobó (Cabana de Bergantiños-A Coruña) que realizamos todos os anos, o concurso de Tirabalas, o FESTIPOPEÓNS, Torneo de Chave, Roteiro de Bicicletas clásicas etc., pola intervención cirúrxica que sufriu o noso director Ricardo Pérez E Verdes. Esta tempada estival soamente tivemos, polas circunstancias anteriormente citadas, en total de 4 actuacións cunha participación de máis de 1.00 persoas. O XV Aberto de Billa de Ponteceso foi o único concurso ou desafío que se puido realizar este ano, sendo como cada ano, unha cita de éxito extraordinaria. A representación á devandita actividade a cincuenta (50) xogadores e unhas 100 persoas que asistiron como espectadores. Total de persoas que estiveron na xornada foi dunhas 150 persoas.

No campo da representación institucional, a Fundación Ricardo Pérez e Verdes e o Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA), estiveron presentes nos seguintes acontecementos: reunión coa Secretaría Xeral do Deporte (Santiago de Compostela); reunión co alcalde Oleiros (A Coruña); reunión coa alcaldía da Coruña; reunión co SICTED-CEMAT Sistema de Calidade Turística en destino da Costa da Morte en Zas-Baio; reunións do Observatorio do Patrimonio Lúdico Gallego (Santiago de Compostela). En varias ocasións participamos en faladoiros dos medios de comunicación oral (radio) como: Radio-Voz (2); Radio Nordés (Cadea SER), Cope Galicia, Radio Coruña, etc. e en 2 presenzas institucionais: no Congreso Galego de Xestión Deportiva. Asemblea Xeral Ordinaria de AGAXEDE en Santiago de Compostela-A Coruña e unha reunión na Secretaría Xeral para o Deporte e a Fundación do Deporte Gallego. En total 12 actividades con presenza do MELGA e a Fundación.

En canto ao apartado de doazóns e adquisicións que tivemos durante estes meses de vacacións foron: unha luva, unha careta e un florete do olímpico coruñés de esgrima Ramiro Bravo; un tren eléctrico The Xeral, colección de vías diferentes, un xogo electrónico, un quebracabezas, un xogo de construción de madeira e medio centenar de revistas e catálogos de trens, automóbiles, barcos do asturiano Andrés Alonso; e dous coches de ferro vintage de Carmen Fernández e unha bufanda do Club de Futbol Ponteceso no seu 60 aniversario. Como se poderá comprobar as doazóns son sempre escasas, 14 pezas en total.

O noso director, como é o seu costume, “pateou” por toda Galicia aquelas feiras de antigüidades, almonedas ou vintage, que se realizan nas diferentes cidades de España e abrigo Galicia para localizar esas pezas ou obxectos que despois se expoñerán nas vitrinas do museo. As adquisicións de pezas, nesta ocasión, foron en grao sumo variado, desde tres a escala, textos antigos sobre xogos, ioió, bouncing (xogo de pelotas 3 3n raia),canicas, cubos de rubik, tarrañolas, sistros, pitos e pitiños de madeira, baleros, buxainas, carriño de bonecas antigo, herrón, carrusel de madeira, coche de pedais , cucaña con bólas, etc. un total de medio centenar.

Como RESUMO debemos destacar o seguinte:

  • Foron 40 xornadas guiadas cun total de case 1.855 persoas, dos cales na súa maioría foron da nosa Comunidade Autónoma (90%) e foráneos un 10 %.
  • As persoas da Comunidade de Galicia foron ao redor de 300 visitantes, doutras comunidades autónomas foron 150 persoas e doutros países sobre 25 os visitantes.
  • Nos Festivais realizados, que foron tres (3) en total, pasaron polos nosos xogos preto 920 persoas aproximadamente.
  • Nos catorce (14) fins de semana e dous días festivos, visitaron o museo pola súa conta o MELGA algo máis de 600 persoas (610).
  • Un total de máis de 3.500 persoas (3.585) aproximadamente, contando a totalidade de actividades lúdicas estivais realizadas polo MELGA. Estamos seguros, que e cifra fose moi superior, xa que NON participamos en varios eventos numerosos e tivemos que clausurar algunhas visitas guiadas por problemas de horario, espazo, tempo e problemas de saúde da dirección do museo.
  • Superamos as cifras do ano 2023 (2.558 persoas), xa que este 2024 (3.585 persoas) supuxo un 14,50 % máis de mellora.

Como feito destacable no X Aniversario e por primeira vez na historia do noso museo, colaboramos nas Artes Escénicas, co grupo de teatro “Ditirambo Teatro Coruña”, prestando os nosos xogos e xoguetes para a posta en escena da última obra da nosa vicepresidencia da Fundación, a dramaturga Lola Roel, xornalista, escritora e esposa do noso presidente-director, “Cartas da muller ausente” cuxa obra foi premiada co Accesit do VI Certámen de Textos Parábasis, convocado pola Escola Superior de Arte Dramática de Estremadura. Unha experiencia extraordinaria e que sen dúbida repetiremos cando a ocasión solicítesenos. Un gran acontecemento na Biblioteca do Centro Cultural coa participación de máis de medio centenar de persoas que gozaron da obra de Lola Roel.

 Sobre as visitas libres ou particulares queremos destacar que sendo unha etapa sen contar cunha apertura ao cento por cento do museo, soamente abrimos as fins de semana e festivos, xa que de luns a venres atopábase pechado polos motivos de falta de persoal do Centro Cultural, foi un trimestre altamente satisfactorio, xa que alcanzamos a cifra RECORD de 764 visitantes, batendo a marca do ano 2019. Nos trece (15) fins de semanas e 3 festivos (Día de Galicia, Día Mundial dos Museos e o Día da Asunción da Virxe María), que durou a tempada de verán, foi excelente a participación cidadá, libre ou pola súa conta e moi posiblemente podámola considerar de excepcional. Foron 31 xornadas guiadas cun total de case 1.340 persoas, das cales foron da nosa comunidade galega un 35 %, doutras comunidades Autónomas un 60 % e un 5% doutros países.

Entre as poboacións de Galicia que nos visitaron temos a: A Coruña, Santiago, Lugo, Ferrol, Culleredo, Muxía, Mugardos, Carballo, Carral, Ourense, Poio, Oleiros, Laxe, Foz, Malpica, Betanzos, Vegadeo, Cee, Buño, Fene, Corme, Ponteceso, Vimianzo, Carnota, Vigo, Camariñas, Arteixo, Porto do Son, Dumbría, Corcubión, Cances; Baiona, Allariz, Friol, Narón e Lalín. Por parte doutras comunidades españolas contamos con turistas de; Salamanca, Xaén, León, Valencia, Zamora, Málaga, Xirona, Valladolid, Pamplona, Rivas-Madrid, Madrid, Rentería, Alacante, Palma de Mallorca, Zaragoza, Cáceres, Xixón, Badaxoz, Sevilla, Barcelona, Castelló da Plana, Tenerife, Elxe, Logroño, Ponferrada, Santander, Alcalá de Henares, Murcia, Lérida, Almería, Forteventura e Formentera. En canto á participación estranxeira, este verán foi inferior ao ano anterior, pois só recibimos visitantes dos países seguintes: Londres (Inglaterra); Marsella (Bretaña Francesa); Toulouse (Francia); Xordania (Azraq); Paraguai (Asunción); Suíza (Lucerna); Colombia (Cauca); Brasil (Río Janeiro) e Portugal (Braga).

Resumindo: Un total de 31 actividades das cales foron 26 visitas guiadas (1.340 visitantes), unha visita especial e 5 institucionais; 5 festivais (1.000 persoas) e visitas por libre (764 persoas). TOTAL VISITANTES: 890 + 764 = 1.654 persoas.

 

Segunda fase (16 setembro ao 31 decembro)

Na segunda fase que vai do 16 de setembro ao 31 de decembro, o día 27 de setembro-24, a nosa entidade cumpría a súa XI ANIVERSARIO (27/09/13). Como o ano anterior, celebrabamos unha data memorable como era os dez anos da súa inauguración, reunidos en sesión extraordinaria, no principio do ano, o Padroado da Fundación, tomou a decisión unánime de non celebrar tampouco o XI aniversario, pero iso si, todas as actividades a realizar durante o 2024, levarían o lema “10 ANOS (2013-2013), SEGUIMOS XOGANDO”, para conmemorar devandito magno acontecemento.

As 11 visitas guiadas de grupos docentes de primaria, secundaria e universitarios, que tivemos neste período foron as seguintes: CEIP. Ponche de Xuvia de Narón-Ferrol(A Coruña); CEIP. Ángel Casal da Coruña; Grupo de Persoas Maiores do Forum Metropolitano da Coruña; Grupo de Persoas Maiores do Ágora da Coruña; CEIP: Ou Graxal do Amorne-Culleredo (A Coruña); CEIP: Bergantiños de Carballo; CEIP: A Cristina de Carballo; CEIP: Canosa Rus de Erbecedo-Coristanco; Colexio Privado Ou Castro British a Coruña; CEIP: Plurilingüe Bragade de Oza-Cesuras (A Coruña) e CEIP: Manuela Rial de Cee (A Coruña). En canto a visitas guiadas especiais protocolarias foron: desde A Coruña Olaya López blogueira galega e familia e o enxeñeiro de Camiños Andrés Alonso coleccionista de trens en miniatura desde Asturias (Xixón),familia e amigos. Outras 3 visitas foron a do “Día de Todos os Santos”; “Día do XI Aniversario” e “Ponte da constitución”, por ser os devanditos días festivos, organizáronse unha visita matinal cada xornada. A presenza de visitantes por libres ou pola súa conta neste período alcanzou a cifra de 1.088 persoas.

En total 16 grupos que supuxeron a cantidade final desta etapa, 11 foron visitas docentes cunha aproximación de 500 (528) persoas, 2 visitas especiais con 10 persoas e 3 visitas festivas de 55 persoas. Total 593 persoas que nos acompañar nos, sen dúbida, un cifra importante.

Outras actividades, comprometidas de antemán e realizadas fóra das instalacións do MELGA e en representación das nosas institucións sobresaíron: reunión SICTED Costa da Morte en Baio-Zas (A Coruña); entrevista en Radio-Voz; programa LUAR da TVG. sobre o día da buxaina en Montouto-Santiago de Compostela co grupo musical “Camela”; Xornadas museos e centros museísticos Xunta de Galicia en Santiago de Compostela; participación en Lección inaugural da Facultade do Deporte e a Educación Física a cargo do José Ramón Lete Secretario Xeral para o Deporte; programa de TVG Quen anda aí? en Ordenes (A Coruña); Xornadas Olímpicas Galegas con Yulenmis Aguilar Diploma Olímpico e Damián Ramos medalla de Bronce en ciclismo paralímpico en Paris-24; Xornada de Cultura Rural con Anxo Lorenzo no Centro Cultural de Ponteceso; presentación do libro do malpicán Apolinar Graña sobre “Derrubando barreiras: inclusión de persoas con discapacidade intelectual sobre a súa participación nun programa de lecer deportivo” na Coruña (Facultade de Educación); visitas intercambio e irmandamentos co Museo do Videoxogo de Cangas do Morrazo (Pontevedra), Museo Ricordi do xoguete en Medina del Campo (Valladolid), Museo do xoguete en Fompedraza (Valladolid), Museo do Xoguete en Lerma (Burgos) e na Exposición “Rochetes: xogos tradicionais do mundo de Francis A oÿs” no Porto (Portugal). En total a nosa presenza estivo en 16 actividades diferentes.

As adquisicións e doazóns máis importantes deste final de ano foron os seguintes Entre as pezas adquiridas pola Fundación durante este período estival foron: forte Comansi, indios, vaqueiros, caravanas, dilixencias de plástico, chifre labial, ranitas saltadoras, dardos-petardos, navalla, perinolas, spinner, baleros, soldados de chumbo, triciclos miniatura, balancines, figuras de nenos xogando en balancines, tentempie etc.. pero os máis distinguidos unha marioneta tunisiana de orixe siciliano de 1920-30 e un coche eléctrico infantil Mercedes Benz SLC 300-12 V. Contabilizamos máis corenta (40) pezas obtidas neste final de exercicio de 2024.

En canto a doazóns contamos con 5 xoguetes (zumbones (2), indiaca, ranita e ioió), confeccionados por Stela Maris Ferrarese profesora arxentina e directora do Museo Etnico de Neuquende, que nos doou para o MELGA devanditos instrumentos; doazón de 10 xogos de taboleiro e quebracabezas deportivos de Eduardo Dopico da Coruña e finalmente unha xavelina, unha fotografía dedicada e unha camiseta da selección Española para a Olimpíada de París-24 por Yunlenmis Aguilar e do seu adestrador Raimundo Fernandez. En total 18 pezas que engrosan os nosos fondos da Fundación.

Entre os visitantes ao Melga tamén destacamos a presenza de personaxes ilustres que nos visitaron neste período e tiveron a oportunidade de asinar no Libro do Ouro do museo: desde A Coruña Olaya López, blogueira galega e familia e desde Xixón (Asturias) o enxeñeiro de Camiños Andrés Alonso, coleccionista de trens en miniatura, familia e amigos e o mestre profesor de xadrez Eduardo Dopico da Coruña.

Destacamos como Festivais de Xogos e Deportes Tradicionais, un das accións máis importantes para a difusión do noso Patrimonio Lúdico e Inmaterial, estivemos presentes neste período soamente no Festival de buxainas con motivo de San Martín, patrón dos peonceros, na praza de maría Pita (A Coruña). Debemos lembrar que este ano-24, algúns dos Festivais solicitados, tivemos que renunciar a eles polo inmenso traballo a desenvolver no museo, con visitas guiadas ou libres e ao mesmo tempo por precaria saúde do noso director.

E para finalizar, outro ano máis, desexamos volver agradecer a todos os medios de comunicación, sen dúbida, foron a base sólida da nosa repercusión social, xa que habemos superadas os 100 notas de prensa escrita (La Voz de Galicia, El Correo Gallego, O Diario de Bergantiños), ademais de ser protagonistas en varios programas da televisión de Galicia, con entrevistas en: “La Voz de Galicia”, “RadioVoz; “Radio Galega”; “Radio Nordés-SER”(2); “COPE”; “Radio Coruña” etc.. e os correspondentes medios dixitais (redes sociais, on-line etc.)/ etc.). Tampouco queremos deixar de sinalar a importancia que seguen tendo ata a data, as empresas da hostalería da zona, polo seu interese en que os seus clientes, que coñezan de primeira man o noso pequeno e modesto MELGA en Ponteceso.

 

Resumo Final

Como RESUMO FINAL debemos destacar o seguinte:

  • Foron 91 xornadas de visitas guiadas docentes, especiais e institucionais cun total de 5.435 persoas e 1.088 en visitas libres ou pola súa conta, en total foron ao redor de 6.000 (6.523) persoas que nos visitaron.
  • Con estes datos estatísticos, bátese o RECORD en visitas guiadas e no número de participantes, excedendo a marca establecida no 2019. Por primeira vez superamos os seis mil persoas en coñecer o MELGA en Ponteceso durante estes once anos de apertura.
  • Da Comunidade Autónoma de Galicia a súa maior participación foi a provincia da Coruña (70%), seguida da provincia de Pontevedra (15%), Lugo (10%) e Ourense (5%). O Podium confórmano en primeiro lugar a cidade da Coruña, en segundo lugar o municipio de Oleiros(A Coruña) e en terceiro posto o concello de Carballo.
  • Dos visitantes que se achegaron ao museo, na súa maioría, foron da nosa Comunidade Autónoma (70%) e os restantes foráneos un 30 % (20% outras comunidades e 10 % outros países).
  • Os visitantes que definen os tras postos de honra en canto outras comunidades españolas son: Madrid, Asturias e Estremadura. En canto a países estranxeiros a clasificación compóñeno os turistas de Inglaterra, Francia e Alemaña.
  • En total foron 87 actividades realizas neste tempada polo MELGA.
  • Nos Festivais de Xogos e Deportes Tradicionais organizados, que foron 13 en total, gozaron dos mesmos, preto 1.350 persoas aproximadamente.
  • Este ano soamente realizamos un Concurso de Billa e outro de Buxainas, cunha presenza dunhas 200 persoas aproximadamente.
  • Un total de preto de 6.000 persoas (6.523) aproximadamente, seguramente poderían ser moitas máis, foi participárona de forma directa de persoas (nenos, novos, maiores etc.)/ etc.) que asistiron dunha maneira ou outra, das actividades lúdicas programadas polo museo.
  • No período estival tiveron presenza no museo pontecesano, de 10 Campus Deportivos, de diferentes federacións, asociacións, clubs deportivos que realizan dentro dos seus curos de verán, esta actividade lúdica.
  • As doazóns de pezas para o fondo da Fundación en total foron 5 persoas que en total fan un total de 33 pezas.
  • As adquisicións foron algo máis dun centenar e medio (184) de pezas para engrosar os nosos fondos expositivos.
  • Realizamos 5 Irmandamentos con: o Museo do Videoxogo de Cangas do Morrazo (Pontevedra); Museo Ricordi do Xoguete de Medina del Campo (Valladolid); Museo do Xoguete de Fompedraza (Valladolid); Museo do xoguete de Lerma (Burgos), Museo Larco (Lima-Perú) e Fundación Serralves (O Porto-Portugal).
  • Seguimos outro ano máis, co cartel de PECHADO as instalacións, para visitas libres ou pola súa conta, por tempo de momento, indefinido por falta de persoal. Esperamos que o próximo ano-25 o tema do persoal quede definitivamente solucionado.
  • Debido ás circunstancias anteriormente ditas, baixamos a participación con respecto ao ano 2023 preto dun 10%, debido ás circunstancias especiais dos horarios e falta de persoal.
  • Cumprimos este ano de 2024, o XI ANIVERSARIO da nosa existencia como Fundación Ricardo Pérez e Verdes e Museo Etnolúdico de Galicia (MELGA).

Podemos informar que os eixos do noso traballo, segue sendo como de costume, na súa maioría na restructuración e ordenación do propio museo, mantemento do mesmo, difusión entre os medios de comunicación, talleres de confección de xoguetes e xogos, os festivais de xogos tradicionais, os retos ou concursos e sobre todo á adquisición de pezas para o museo, pola maioría dos anticuarios da nosa comunidade de España e o mundo, para engrandecer cada día máis o noso museo, aínda que este ano polas circunstancias que todos coñecemos non foron levadas a cabo.

Por tanto quixésemos finalizar este BALANCE ANUAL 2024 apuntando coa mesma frase que en liñas anteriores comentamos, é dicir, cos datos na man, auténticos e fidedignos, como así son, se rescatásemos os días da semana, que estivemos pechados por falta de persoal, teriamos que dicir co noso pesar: “Foi o que foi, aínda que podería ser moito mellor do que foi”, se tivésemos un horario de verán, a tempo completo, como os anos anteriores ao 2022. Estamos seguros, que nos atopariamos neste momento, felicitándonos polo período máis frutífero da nosa existencia e convencidos que fose a tempada “record” dos dez anos da nosa existencia, superando o teito establecido no ano 2019, que de momento este ano 2024 recen finiquitado batiuse o RECORD con creces.

Grazas a todos vós, pola vosa lealdade incondicional de colaboración e apoio á nosa modesta institución o MELGA!

Leave A Comment

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.